Η κοινωνική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από την όξυνση της επίθεσης του κράτους και του κεφαλαίου την τελευταία δεκαετία είναι γεγονός. Ο καπιταλισμός για να ξεπεράσει τις κρίσεις – οι οποίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι του – και για να διογκώσει τα κέρδη του, εντείνει την επίθεση στους καταπιεσμένους. Γι’ αυτό, προωθείται η περαιτέρω υποτίμηση και φτωχοποίηση της κοινωνικής βάσης αφού πυροδοτούνται ακραίες αντιθέσεις μεταξύ αυτών που κατέχουν τον πλούτο και αυτών που τον παράγουν. Η αναδιάρθρωση του συστήματος που εκφράστηκε με τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, που συνεχίζονται μέχρι σήμερα, δημιούργησε το κοινωνικό πορτρέτο της εποχής μας. Ακραία φτώχεια στα όρια της εξαθλίωσης για μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, μισθοί φιλοδωρήματα για τους ”τυχερούς” και ο σκουπιδοτενεκές της ανεργίας για τους περισσευούμενους. Συντάξεις πείνας για τα άχρηστα και γερασμένα γρανάζια της παραγωγής και ένα ζοφερό μέλλον για τους νέους ανθρώπους που προετοιμάζονται μέσω της εκπαίδευσης να αναπληρώσουν τις θέσεις των προηγούμενων, αλλά και να είναι δεκτικοί συνηθίζοντας την δυστοπία.
Ειδικότερα, στο χώρο του πανεπιστημίου εκπαιδευόμαστε στο να αποτελέσουμε το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό που θα στελεχώσει την καπιταλιστική παραγωγή. Αυτή είναι τόσο εντατικοποιημένη, πολυδιασπασμένη και εξειδικευμένη που θέτει την αναγκαιότητα ολοένα και μεγαλύτερης κατάρτισης. Ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί αυτό είναι οι δια βίου σπουδές, σε προγράμματα επί πληρωμή, καθώς η βασική τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν αρκεί με βάση τα κριτήρια της αγοράς. Η εκπαίδευση διαδραματίζει έτσι κομβικό ρόλο στη διατήρηση της ταξικής κοινωνίας, καθώς, εκτός από τη συνεχή κατάρτιση για τις ανάγκες της αγοράς, εφοδιάζει τους φοιτητές και με την κυρίαρχη ιδεολογία ώστε να είναι πιο ελαστικοί στις ορέξεις των αφεντικών. Ακόμα, διδάσκει τον ανταγωνισμό, την ατομική ανέλιξη, την υποτακτικότητα, την καθολική αποδοχή, την ιεραρχία και εξασκεί εν τέλει την πίστη στους θεσμούς ενός συστήματος που μας πνίγει σα θηλιά όλο και περισσότερο.
Είναι σημαντικό να ερμηνεύονται και να κατανοούνται τα εκάστοτε κοινωνικά προβλήματα ώστε να εντοπίζεται η γενεσιουργός αιτία τους. Το κράτος και το κεφάλαιο είναι υπεύθυνοι για τον τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας και ως εκ τούτου για όλα τα δεινά που επιφέρει. Το κράτος αποτελούμενο από μια μειοψηφία έχει χρήσει τον εαυτό του υπεύθυνο να ορίζει την τύχη και τις ζωές όλων των ανθρώπων. Δημιουργεί νόμους τους οποίους επιβάλλει μέσα από τους μηχανισμούς του παράγοντας συνθήκες καταπίεσης και ανελευθερίας στο κοινωνικό σώμα. Έχει παρουσιαστεί με διάφορες μορφές ιστορικά. Από τη μοναρχία, την ολιγαρχία έως την αστική δημοκρατία συγκροτείται με διαφορετικό περίβλημα -για να προσαρμόζεται στις εκάστοτε συνθήκες- αλλά ο ρόλος του παραμένει ίδιος. Αν και με τη συγκεκριμένη μορφή παρουσιάζεται ως πάροχος ελευθεριών και υπερασπιστής της κοινωνικής ειρήνης, δίνοντας την ψευδαίσθηση στο λαό πως διοικεί μέσω της ψήφου, αυτό που κάνει όπως πάντα είναι να ορίζει, να ελέγχει, να καθυποτάσσει και να καταστέλλει ότι του αντιστέκεται. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω των μηχανισμών θωράκισης του κράτους, οι οποίοι επιβεβαιώνουν τον καταναγκαστικό του χαρακτήρα. Μέσω της αστυνομίας και του στρατού, το κράτος είναι πάντα σε επιφυλακή για να αποτρέψει κάθε διαδικασία ανατροπής του και να εξασφαλίσει την τάξη και την ασφάλεια στο εσωτερικό του. Οτιδήποτε αμφισβητεί την εξουσία του, το αντιμετωπίζει σαν απειλή. Εκτός από τον τρόπο που επιβάλλει κάθετα τους νόμους του, και το ίδιο το περιεχόμενο τους δεν είναι καθόλου ουδέτερο. Οι νόμοι είναι κατασκευασμένοι ώστε να διασφαλίζουν τις ταξικές αντιθέσεις και να κατοχυρώνουν στο καπιταλιστικό σύστημα το δικαίωμα των εκάστοτε ισχυρών να αντλούν ακόρεστα κέρδος αφήνοντας στο διάβα του καμένη γη.
Η ύπαρξη του κεφαλαίου βασίζεται στην εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας, μέσω της κάρπωσης της υπεραξίας. Τα αφεντικά δηλαδή δίχως να συμμετέχουν στην παραγωγική διαδικασία εξασφαλίζουν τα κέρδη της, αμείβοντας με ελάχιστα χρήματα τους εργαζομένους. Ίσα για να καλύψουν την επιβίωσή τους και να συνεχίσουν να τους εκμεταλλεύονται. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής δημιουργεί τεράστιες ταξικές ανισότητες. Επικρατούν συνθήκες φτώχειας και ανέχειας στην κοινωνική βάση και πλουτισμού και συσσώρευσης για την αστική τάξη. Επιπλέον, η βαθιά καπιταλιστική κρίση που έχει ξεσπάσει την τελευταία δεκαετία αναδεικνύει τον ωμό και βάρβαρο χαρακτήρα του κεφαλαίου. Στυγνή εκμετάλλευση χωρίς μακιγιάζ, για τη σωτηρία ενός συστήματος που ο μόνος τρόπος που μπορεί να επιβιώσει είναι τρώγοντας ανθρώπινη σάρκα. Επίσης, στα πλαίσια της καπιταλιστικής κουλτούρας, το εμπόρευμα και η κατάκτησή του παρουσιάζονται ως αυτοσκοπός, δημιουργώντας επίπλαστες ανάγκες. Ένα φετίχ που πραγματώνεται εμμονικά με τη ψευδαίσθηση ότι το νόημα της ζωής είναι η κατοχή όλο και περισσότερων νεκρών αντικειμένων.
Η εξουσία δεν αρκείται μόνο στην παραγωγή των σάπιων αξιών της επιβολής, του ανταγωνισμού και των διαχωρισμών. Στοχεύει στο να τις διοχετεύει κάθετα στο κοινωνικό σύνολο, με σκοπό να τις αναπαράγει όσο το δυνατό μεγαλύτερο τμήμα του. Να τις υιοθετήσει και να μην εναντιωθεί σε αυτές, κάτι που θα σηματοδοτούσε εναντίωση στην ίδια την εξουσία. Έτσι, έχει δημιουργήσει ένα σωρό από επίπλαστους διαχωρισμούς που βασίζονται στην καταγωγή, στο φύλο, στην ηλικία, στο σεξουαλικό προσανατολισμό κ.α. Η έξαρση του ρατσισμού δεν εμφανίζεται τυχαία σε περιόδους κρίσης. Οι εξαθλιωμένοι αποτελούν κατά κόρων έφορο έδαφος για τις εθνικιστικές, ρατσιστικές, μισάνθρωπες λογικές που τους πλασάρουν τα κράτη, ώστε να διασφαλίσουν τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Οι μεν πιστεύουν πως βρήκαν την αλήθεια, τον αληθινό υπαίτιο της κατάστασής τους, τον μετανάστη που τους πήρε τη δουλειά, τη γειτονική χώρα που τους πήρε την περηφάνια. Οι δε τρίβουν τα χέρια τους όταν η προπαγάνδα τους πιάνει τόπο και ο κόσμος δεν αναγνωρίζει τον πραγματικό υπαίτιο που είναι αυτοί οι ίδιοι και οι πρακτικές τους. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχουν φυλετικές διακρίσεις, ρατσισμός, φασισμός, πατριωτισμός, εθνικισμός και σε περιόδους σχετικής ευημερίας καθώς όλες αυτές οι λογικές αποτελούν εργαλεία των ισχυρών ώστε να κατευθύνουν το πλήθος. Εργαλεία που ενισχύονται με τη δημιουργία μιας επίπλαστης εθνικής ενότητας, μεταξύ καταπιεστών και καταπιεσμένων, με βάση το έθνος. Μια εφεύρεσή τους, ώστε να χωρίσουν τους πραγματικούς συμμάχους, χαράσσοντας γραμμές πάνω στον πλανήτη και διαποτίζοντας τα μυαλά με μίσος για αυτούς που είναι από την άλλη μεριά μιας τεχνιτής γραμμής.
Επίσης, οι διαχωρισμοί σε σχέση με το φύλο βασίζονται στους ήδη υπάρχοντες κοινωνικούς ρόλους, οι οποίοι επιβάλλονται σε κάθε άτομο ακόμα και αν το ίδιο δεν αναγνωρίζει τον εαυτό του με βάση αυτούς. Τα άτομα κατηγοριοποιούνται, με γνώμονα τα πατριαρχικά πρότυπα, σε σχέση με το φύλο που τους αποδίδεται (το αρσενικό και το θηλυκό) και όποια διαφοροποίηση όχι απλώς παραβλέπεται αλλά καταπιέζεται κοινωνικά στην μη έκφρασή της. Κάθε τι ‘διαφορετικό’ αντιμετωπίζεται με έχθρα και καχυποψία. Καθώς στις περισσότερες κοινωνίες, ο κοινωνικός ρόλος που φέρει άτυπα την εξουσία είναι αυτός του αρσενικού (πατριαρχικές κοινωνίες), συχνά η εξουσία αυτή καταχράσεται από τα ίδια τα άτομα και καταπιέζει τα υπόλοιπα. Η αντίληψη αυτή είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στην κουλτούρα του κόσμου – αφού αναπαράγεται από την οικογένεια, την εκκλησία, το σχολείο, τα μμε – που πια αποτελεί κανονικότητα. Μια κανονικότητα όμως που διαιωνίζει εξουσιαστικές λογικές επιβολής στα σώματα γυναικών είτε με ακραίες εκφάνσεις όπως οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις, οι βιασμοί, οι σεξιστικές δολοφονίες, είτε συχνότερα με σεξιστικά σχόλια/συμπεριφορές στο δρόμο ακόμα και διαχωρισμών στο τομέα της εργασίας. Την καταπίεση του σεξισμού και της πατριαρχίας δεν την δέχονται όμως μόνο οι γυναίκες και τα άτομα με σεξουαλικό προσανατολισμό που δεν ταυτίζεται με τα υπάρχοντα κοινωνικά πρότυπα, αλλά και αυτά τα αρσενικά που μη αναγνωρίζοντας τον εαυτό τους ως εξουσιαστή είναι αναγκασμένα να έρχονται συνέχεια σε κόντρα με την προκαθορισμένη ταυτότητα που τους επιβάλλεται.
Εκτός από τους κοινωνικούς διαχωρισμούς, υφίστανται διαχωρισμός μεταξύ των ανθρώπων και των ζώων με τραγικά αποτελέσματα. Μέσω μιας αυθαίρετης λογικής, τα ζώα θεωρούνται κατώτερης αξίας όντα που υπάρχουν μόνο για να καλύπτουν ανάγκες τροφής, ένδυσης, διασκέδασης, πειραματισμού κτλ. Έτσι, αντιμετωπίζονται σαν αντικείμενα που δεν αισθάνονται χαρά ή λύπη και εγκλωβίζονται, βασανίζονται, δολοφονούνται στα πλαίσια της εντατικοποιημένης παραγωγής ώστε να παράγουν κέρδος για την εκάστοτε βιομηχανία. Αντίστοιχα και η φύση έχει πάψει να θεωρείται πεδίο συμβίωσης, αλλά αντιμετωπίζεται ως πόρος προς εκμετάλλευση και λεηλασία. Ειδικότερα στον καπιταλισμό, αυτή η διαδικασία καταστροφής και υπερ-εξάντλησης της φύσης έχει εκλάβει καταστροφικές διαστάσεις, που θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη ζωής στο πλανήτη.
Είναι εμφανές πως εάν θέλουμε να καταστρέψουμε την κυριαρχία του κράτους και του κεφαλαίου, μαζί με όλα τα εξουσιαστικά κατάλοιπα, δεν αρκεί μόνο καλή θέληση αλλά χρειάζεται και οργάνωση. Ο τρόπος που οργανωνόμαστε αποτελεί μικρογραφία του κόσμου που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Οριζοντιότητα και ισοτιμία στη λήψη αποφάσεων, χωρίς ιεραρχίες και ηγετίσκους. Δίχως συνεργασία με κρατικούς και θεσμικούς φορείς, μακριά από λογικές ανάθεσης, διαμεσολάβησης και αντιπροσώπευσης. Η συνάφεια του τρόπου που διεξάγουμε τον αγώνα, με το σκοπό που αυτός έχει, αναδεικνύει τον εφικτό χαρακτήρα των προταγμάτων του. Τη δυνατότητα ύπαρξης ενός άλλου τρόπου οργάνωσης πέρα από τον κυρίαρχο, που δε βασίζεται στον ανταγωνισμό, αλλά στην αλληλεγγύη, στην ισότητα, στην αποδοχή του διαφορετικού και στην αλληλοβοήθεια. Για να αντικαταστήσει όμως αυτός ο τρόπος οργάνωσης τον κυρίαρχο που βιώνουμε σήμερα, απαιτείται η ολική ρήξη με το κράτος και το κεφάλαιο. Καμία εξουσία δεν παρέδωσε αμαχητί τα προνόμιά της, για αυτό μόνο μέσω της επαναστατικής προοπτικής μπορεί να οικοδομηθεί μια κοινωνία πραγματικής ισότητας και καθολικής ελευθερίας. Στην κατεύθυνση αυτή επιδιώκουμε να συμβάλουμε στη διαμόρφωση των συνθηκών που θα ανατρέψουν το εξουσιαστικό οικοδόμημα μαζί με όλη τη δυστυχία, το πόνο και το θάνατο που αυτό ξερνάει. Προπαγανδίζουμε λοιπόν και στο χώρο των σπουδών μας την αναγκαιότητα άρνησης του υποδουλωμένου μέλλοντος που μας επιφυλάσσουν. Την εναντίωση στην προοπτική για την οποία μας προετοιμάζει το πανεπιστήμιο ως πειθήνια εξειδικευμένα εξαρτήματα της καπιταλιστικής παραγωγής. Την ανάδειξη των ωμών κοινωνικών αντιθέσεων και την κατεδάφιση των ψευδαισθήσεων ότι μπορεί να υπάρξει ενότητα μεταξύ εξουσιαστών και εξουσιαζόμενων. Υφίσταται πόλεμος και είναι καιρός να αντιστραφούν οι όροι του και να απαλλαγούμε από αυτούς που λεηλατούν τις ζωές μας.
ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ, ΤΗΝ ΗΤΤΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ
ΝΑ ΑΝΤΙΤΑΞΟΥΜΕ ΤΟΝ ΔΙΑΡΚΗ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΥ
ΙΣΟΤΗΤΑΣ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
ΩΣ ΤΗΝ ΑΝΑΡΧΙΑ
*Το Αυτοοργανομένο Στέκι Γεωπονικού μετονομάζεται σε Αναρχικό Στέκι Γεωπονικού σε συνδυασμό με το νέο αυτοπαρουσιαστικό κείμενο που αποφασίσαμε να βγάλουμε.
Αναρχικό Στέκι Γεωπονικού